Ze was gezichtsbepalend bij OpenAI, maar CTO Mira Murati vertrok zonder CEO Sam Altman vooraf in te lichten. Bron foto: OpenAI
Het is een kwestie van tijd voor er een film verschijnt over OpenAI, hopelijk net zo’n goede als The Social Network over de oprichters van Facebook. Misschien kan de hele film wel met AI worden gegenereerd uit de producten van OpenAI zelf. Want dat blijft bijzonder aan OpenAI: hoewel er van de elf oprichters nog maar drie over zijn nadat ze jarenlang vechtend over straat rolden, blijft het bijzondere producten ontwikkelen. Het is alsof er een auto steeds Formule 1 races blijft winnen terwijl de meeste teamleden bij elke pitstop proberen de helm van hun eigen coureur af te rukken, zijn stuur te verwijderen en de banden lek te prikken.
Superman wordt Dagobert Duck
Ooit werd OpenAI opgericht als een stichting met een nobel doel: het vooruit helpen van de mensheid met behulp van kunstmatige intelligentie. Van die altruïstische waarden is niets over nu het verandert in een zwaar gefinancierd, door aandeelhouderswaarde gedreven commerciële onderneming. De overgang van OpenAI naar een for-profit benefit corporation, zal CEO Sam Altman naar verluidt voor het eerst enkele miljarden dollars aan aandelen in het bedrijf opleveren. Het is alsof Superman transformeert in Dagobert Duck.
Door de spanningen die deze overgang met zich meebrengt zijn deze week prominente managers zoals Chief Technology Officer Mira Murati, Chief Research Officer Bob McGrew en VP van Post Training Barret Zoph opgestapt, wat vragen oproept over de stabiliteit van het bedrijf. Eerder schreef ik over de bijzondere carriere van de oorspronkelijk Albanese Mira Murati.
De leiding van OpenAI een jaar geleden op de cover van Wired. Alleen Altman, rechtsonder, is nog werkzaam bij het bedrijf.
och staan investeerders te dringen om miljarden te pompen in OpenAI. De enorme nieuwe investeringsronde, geleid door Thrive Capital, waardeert het bedrijf op $150 miljard. Dat is vijftig procent meer dan Facebook waard was tijdens de beursgang, terwijl het al een miljard winst maakte. Beleggers sprake schande van een dergelijke waardering en zien knarsetandend toe dat het bedrijf inmiddels vijftien keer zoveel waard is geworden, maar dat terzijde. Winst is een begrip dat ze bij OpenAI de komende jaren alleen zullen zien als ze het als prompt invoeren in ChatGPT, maar niet in de boekhouding.
Open AI doet $12 miljard omzet, $15 miljard verlies?
Anonieme bronnen vertelden Reuters dat de omzet van OpenAI volgend jaar zal stijgen naar $11.6 miljard, vergeleken met een geschatte $3.7 miljard omzet in 2024. De verliezen kunnen dit jaar oplopen tot wel $5 miljard, afhankelijk van de uitgaven voor rekenkracht. Als de operationele marge niet heel snel verbetert betekent dit dat OpenAI, bij de verwachte omzet in 2025, volgend jaar ruim $15 miljard verlies zal lijden.
Ik kan het niet laten: $15 miljard verlies is $41 miljoen per dag, $1.7 miljoen per uur en $476 per seconde. Verlies.
Met de nieuwe $6.5 miljard op zak komt OpenAI nog geen half jaar verder, al zal de kas op dit moment nog niet geheel leeg zijn. Zullen we het ‘opvallend’ noemen dat een bedrijf blijkbaar zo veelbelovend kan zijn, dat de bedrijfswaarde niet tien keer zo hoog is als de winst, maar tien keer zo hoog als het verlies?
Van de grootste tokens valt Dogecoin op met ruim 20% stijging, maar Shiba Inu is de winnaar met 34% stijging in een week.
Nogmaals (en ik kan dit vrijwel wekelijks herhalen): ik geef geen financieel advies, maar de publieke markten zijn bepalend voor de financieringen van innovaties die startups ontwikkelen, de kern van deze nieuwsbrief. Daarom probeer ik de beurzen te volgen.
Het is bijzonder opvallend dat Bitcoin deze week weer door de grens van $65.000 is gegaan, waardoor veel analisten en experts (waarvan ik er zeker niet eentje ben) vermoeden dat het altcoin-seizoen is begonnen.
Het vreemde is dat de enorme stijgingen van Dogecoin en Shiba Inu, de grote memcoins, niet gepaard ging met een goede week voor Ethereum, dat vlak bleef. Dat leidt tot een dilemma:
“Onlangs hebben Glassnode-oprichters Jan Happel en Yann Allemann, ook bekend als Negentropic op X, de hoop op een naderend altseason nieuw leven ingeblazen. Volgens hen zou het cruciale moment kunnen plaatsvinden wanneer Bitcoin zijn vorige all-time high (ATH) van $74.000 overschrijdt. Voorlopig liften altcoins slechts mee op de opwaartse trend van de leidende crypto, maar een verschuiving zou nabij kunnen zijn.
Ze geloven dat, zodra deze drempel is overschreden, de cryptomarkt een algemene stijging kan ervaren. Dan zou de gebruikelijke cyclus beginnen: “Bitcoin aan de leiding, gevolgd door Ethereum, daarna large caps voordat mid en small caps volgen,” specificeert Negentropic. Maar sinds mei heeft Bitcoin drie stijgingen doorgemaakt zonder dat dit het begin van het fameuze altcoin-seizoen in gang heeft gezet.”
Ofwel: niemand begrijpt wat er gaande is, maar het ziet er goed uit.
Crypto is geen rage meer
Uit de reacties begrijp ik dat crypto een zeer polariserend onderwerp is. Rendementen (of verliezen!) van 20% tot 35% per week zijn alleen voor de beleggers met met een sterke maag. Volgende maand is het zestien jaar geleden dat de white paper van Bitcoin verscheen, dus we kunnen concluderen dat het geen kortstondige rage betreft.
Als je deze nieuwsbrief leest, neem ik aan dat je bent geïnteresseerd in innovatie en niet te conservatief om nieuwe dingen te proberen. Mijn belangrijkste argumenten om in elk geval te beginnen met een beperkt bedrag te experimenteren met crypto, zijn allereerst de financiële soevereiniteit, het feit dat je zonder tussenkomst van een bank of broker volledige controle over je eigen bezit hebt; en ten tweede de bescherming tegen inflatie, met name bij cryptovaluta met een gegarandeerd maximale voorraad zoals Bitcoin.
Ik sluit deze nieuwsbrief niet graag af als een soort citaat uit Wikipedia, maar wil niet onvermeld laten dat smart contracts in blockchain vergelijkbaar zijn met Legoblokjes, omdat ze als bouwstenen oneindige mogelijkheden bieden om diensten en processen te automatiseren. Vergeleken met bijvoorbeeld AWS van Amazon, bieden smart contracts dezelfde flexibiliteit en schaalbaarheid binnen de blockchain, maar dan zonder een gecentraliseerde serviceprovider. En in plaats dat je als gebruiker dan alleen de zakken van Jeff Bezos en Amazon-aandeelhouders spekt, delen participanten in crypto-ecosystemen in de opbrengsten.
Uiteraard moeten overheden consumenten beschermen tegen fraude en witwassen, zoals ik in 2022 schreef over de problemen bij Binance. Het wordt echter interessant om de komende weken en maanden te zien hoe Kamala Harris, indien ze tot president wordt verkozen, de balans gaat vinden tussen het waarborgen van veiligheid en het stimuleren van innovatie.
Er is in web3 en cryptokringen met enig cynisme gereageerd op de, laten we het voorzichtig uitdrukken, verandering in de grondhouding ten opzichte van crypto en ai, van presidentskandidaat Kamala Harris. Terwijl het volstrekt logisch is dat een politicus het beleid van de voormalige partijleider, notabene de zittende president, niet direct kan afvallen.
Op 4 augustus schreef ik: “De regelgeving op cryptogebied blijkt een splijtzwam te zijn. Ik verwacht dat Harris nog voor de verkiezingen een andere beleid op crypto-gebied zal voorstellen dan president Biden samen met de SEC heeft uitgevoerd tijdens zijn presidentschap.”
Miljoenen, vooral jonge, mannelijke stemmers die pro-crypto zijn, blijken het onderwerp zo belangrijk te vinden dat het zelfs doorslaggevend is bij hun stemgedrag. Maar er is vrijwel niemand die vanwege een sterk anti-cryptobeleid op Harris zou stemmen. In een spannende presidentsrace is het daarom logisch dat Harris nu de crypto-kiezers probeert te paaien. De Washington Post bericht:
“In een toespraak in Pittsburgh over de economie op woensdag zei Harris dat het belangrijk is voor de VS om hun dominantie in blockchaintechnologie, die de handel in cryptocurrencies zoals bitcoin mogelijk maakt, te behouden. De Harris-campagne bracht woensdag ook een beleidsdocument uit waarin stond dat ze “innovatieve technologieën zoals AI en digitale activa” zou aanmoedigen, een verwijzing naar cryptocurrencies en soortgelijke technologieën zoals stablecoins. Harris had zondag ook beloofd aan donateurs in New York City om een “veiligere zakelijke omgeving” te creëren voor digitale activa.
Harris heeft nog geen specifiek plan uiteengezet om crypto te promoten, en haar uitspraken benadrukten ook het belang van consumentenbescherming tegen misleidende praktijken. Maar haar opmerkingen waren deels bedoeld om investeerders gerust te stellen die bang waren dat de Democratische presidentskandidaat hetzelfde vijandige beleid tegenover de sector zou voortzetten dat zij zien onder president Joe Biden, aldus twee externe adviseurs van de campagne die op voorwaarde van anonimiteit spraken om de tactiek te beschrijven.
De verzoenende houding komt te midden van een golf van druk van donateurs en cryptogroepen, die hun uitgaven aan politieke doeleinden dit jaar enorm hebben verhoogd, evenals electorale zorgen bij Democraten over het vervreemden van de miljoenen Amerikanen die hebben geïnvesteerd in cryptocurrencies.”
Samengevat: het is politieke zelfmoord om je als politicus te keren tegen een onderwerp waarmee je een groep kiezers van je vervreemdt, zonder dat je er bij een andere electorale groep mee scoort. En al helemaal als de potentiële kiezers ook nog eens met honderden miljoenen dollars je campagnekas kunnen spekken.
Ik stuur deze nieuwsbrief vanuit Singapore, waar het gebied rondom Marina Bay de afgelopen week werd gedomineerd door de ruim twintigduizend bezoekers van Token2049, het grootste Web3-evenement ter wereld. Hoewel de conferentie officieel op donderdag eindigde gaan de meer dan 800(!) side-events nog steeds door. Solana hield aansluitend op vrijdag en zaterdag zelfs het eigen evenement Solana Breakpoint, notabene op het moment dat het Formule 1-weekend al in volle gang was.
‘Hate the game, don’t hate the players.’ Sommige vooroorlogse marketingtactieken zijn nog steeds actueel in de Web3-wereld
Vitalik Buterin ster van Token2049
Temidden van de gebruikelijke zelfpromotionele praatjes en non-discussies, viel er één spreker op: Vitalik Buterin, medeoprichter van Ethereum. Buterin benadrukte dat Ethereum, ooit geplaagd door trage en dure transacties die massale adoptie in de weg stonden, inmiddels grote aantallen transacties snel en goedkoop kan uitvoeren.
Buterin overschaduwde de inhoud van zijn eigen betoog vervolgens door een liedjeaan te heffen. Chantal Janzen zou over zijn zangkwaliteiten opmerken: ‘wat kan die knaap goed programmeren hè?’ Toch was het een innemend en zeldzaam menselijk moment op een verder door marketingteksten gedomineerd evenement.
Zo blijft het pijnlijk om topsporters als Lando Norris en Max Verstappen te zien aanschuiven in panels met hun crypto-sponsoren. McLaren wordt gesponsord door crypto-beurs OKX terwijl de concurrerende beurs Bybit een grote bijdrage levert aan het immense budget van Red Bull Racing.
Verstappen en Norris kopten infantiele vragen als ‘is teamwerk in Formule 1 net zo belangrijk als in het bedrijfsleven’ met groot gemak in. Het zou aardig zijn als Verstappen eens zou antwoorden: ‘wat fijn dat je het vraagt, die andere 900 medewerkers van het team klooien maar wat aan en ik doe eigenlijk alles zelf; ik plak de avond voor een race zelf de stickers op de wagen, pomp ’s ochtends de banden op en tank de wagen na de race ook weer netjes af‘.
Het blijft onduidelijk of er behalve het ego van de apetrots naast ‘zijn’ coureur op het podium paraderende sponsor, iemand wijzer wordt van zo’n soort verplichte kür. Andere crypto-sponsoren in de Formule 1 als Stake (Alfa Romeo), Tezos (Red Bull), Kraken (Williams) en Fantom (Alpine) waren minder zichtbaar.
“Deze film gaat over de Ethereum-blockchain en het ontwikkelaars-ecosysteem. Maar in werkelijkheid is het een kans om iets minder dan negentig minuten door te brengen met Vitalik, waarbij je meer over hem leert, hoe hij leeft, denkt en hoe hij is geworden wie hij nu is. Ik zit al bijna vijftien jaar in de blockchainsector. Ik ben een fan en houder van Bitcoin. Ik ben een fan en houder van Solana. Ik ben een fan en houder van Ethereum. Ik ben een fan en houder van vele andere protocollen, tokens en gemeenschappen. Ik zit volledig in dit alles. Maar ik moet zeggen dat Vitalik een speciale plek in mijn hoofd en hart heeft. Hij praat niet alleen mooie woorden; hij leeft naar zijn overtuigingen en leidt vanuit die principes. Hij is een heel bijzonder mens. En deze film weet dat op een geweldige manier te laten zien.”
Hopelijk is de film binnenkort voor het grote publiek te zien, want op dit moment kan dat alleen nog via een ingewikkelde streaming-service – die onchain is, uiteraard.
Solana met eigen telefoon
Token2049 besloeg vier verdiepingen aan stands en podia in het immense congrescentrum Marina Bay Sands, maar het voornaamste netwerken vond plaats tijdens de side-events. Het was dagenlang vrijwel onmogelijk om in de tientallen restaurants rond Marina Bay iets te eten of te drinken, omdat alle horeca-gelegenheden door bedrijven waren afgehuurd voor privé-evenementen.
Hoewel Token2049 officieel op donderdag eindigde, nam Solana het stokje over met de Solana Breakpoint-conferentie op vrijdag en zaterdag. Hier werd de Seeker geïntroduceerd, een mobiele telefoon die is geïntegreerd met het Solana-ecosysteem. Het koppelen van een eigen hardware-apparaat als een telefoon aan een crypto-ecosysteem biedt een nieuwe dimensie aan de groeiende diversiteit van Web3-toepassingen en in een door Apple, Samsung en Chinese telefoonmakers gedomineerde markt, is het een zeer dappere actie. Of het succesvol wordt, is een tweede.
Een ander thema dat tijdens Token2049 terugkwam, was de toenemende integratie van de Web3-industrie met de traditionele financiële sector, oftewel TradFi. Toch blijft de toekomst van het vanaf de zijde van TradFi gedwongen huwelijk vooralsnog onduidelijk, in elk geval tot na de Amerikaanse presidentsverkiezingen.
De Web3-wereld staat niet tussen koopman en dominee en hoopt vrijwel openlijk op een overwinning van Trump, die crypto-vriendelijker is dan Harris. Of zoals een Web3-insider uit India zei: ‘”Ik ben bruin en ik weet dat Trump niet van bruine mensen houdt; maar hij is pro-business en pro-crypto. Dus als hij wint en onze business helpt groeien, zorg ik dat ik mezelf help. Dan hebben we Kamala niet nodig.” Dit nogal cynische sentiment werd meerdere keren uitgesproken.
Spotlight 9: Nvidia blijft aan de leiding
Na de door de FED aangekondigde renteverlaging sloot de beurs op recordhoogte en de Amerikaanse banenmarkt deed het ook uitstekend. Het is interessant om het derde kwartaal af te sluiten door terug te blikken op de prestaties van de tech-aandelen in dit kalenderjaar tot nu toe.
Op driekwart van 2024 luidt de conclusie: Nvidia is geen eendagsvlieg
De duidelijke winnaar van dit jaar is zonder enige twijfel Nvidia, met ruim 140% stijging. Als we nog iets verder terugkijken wat het aankopen van aandelen Nvidia exact een jaar geleden zou hebben opgeleverd, is het succes van de chipmaker nog eclatanter. Want een investering van $4.351 in 100 aandelen Nvidia een jaar geleden zou vandaag $11.338 waard zijn, een winst van $6.987.
Nogmaals, ik herhaal het vrijwel iedere week, ik geef geen financieel advies, maar ik wil ook niet weglopen voor een m.i. onontkoombare conclusie: Nvidia kan de komende jaren vrijwel niet kapot doordat de vraag naar hun producten hoog zal blijven zolang de AI-hype onder de grote spelers als Microsoft, Google, Meta, Amazon en Oracle aanhoudt.
Pas als de grootste techbedrijven in de wereld gaan twijfelen aan het rendement van hun investeringen in AI, zal Nvidia lastiger kunnen groeien qua omzet en winst. Tot die tijd is het een marktleider zonder directe concurrent.
Overigens mag de ruim 60% stijging van Meta dit jaar niet onvermeld blijven. Hoewel dat deels is te verklaren door de forse correctie vorig jaar, blijven de marges van het door advertenties aangedreven netwerk onverminderd hoog.
TON snelste stijger in crypto
Ondanks de arrestatie van Telegram-oprichter Pavel Durov is de aan Telegram gelieerde TON dit jaar een fenomeen, met 144% stijging
Total3, een index die de marktkapitalisatie van de top 125 cryptocurrencies volgt, exclusief Bitcoin en ether (ETH), stond 5,68% hoger sinds de aankondiging van de renteverlaging. De marktkapitalisatie van Bitcoin steeg daarentegen slechts met 4,4%.
Het succes van TON, wat tegenwoordig staat voor The Open Network maar is voortgekomen uit Telegram Open Network, blijft gekoppeld aan de groei van Telegram. Er ontstaat inmiddels een heel ecosysteem van ‘Telegram Mini Apps’(TMA) rond Telegram die allerlei toepassingen mogelijk maken, van gaming tot fund raising, waarvan de TONcoin profiteert.
Vandaag wordt de enerverende week in Singapore afgesloten met de altijd spectaculaire Formule 1 Grand Prix op het Marina Bay circuit. Als voorprogramma van Lando Norris en Max Verstappen treden 30 Seconds to Mars (met multitalent Jared Leto) en Kylie Minogue op, terwijl na de race Lenny Kravitz gaat demonstreren hoe je cool blijft in een leren broek bij 30 graden en 80% luchtvochtigheid.
Doordat ik dit weekend op reis was, heb ik geen goed overzicht van het belangrijkste technieuws. Daarom besteed ik deze nieuwsbrief aan het enige gespreksonderwerp van afgelopen week in techkringen: oprichters of managers — wie zijn beter?
De goudgerande zonnebril van de Uber-chauffeur is een symbool van de plek waar ik deze week ben. Oplossing in de laatste foto, onderaan.
In Silicon Valley ging het afgelopen week vrijwel alleen over ‘Founder Mode’ na een blogpost van Paul Graham, oprichter van ’s werelds meest succesvolle startup-incubator Y Combinator. Graham stelt dat oprichters van startups niet zouden moeten luisteren naar investeerders die vaak aandringen op het aanstellen van ervaren CEO’s en managers, wat volgens Graham vaak desastreuze gevolgen heeft.
Founders of managers?
Opereren in “oprichtersmodus” betekent volgens Graham vasthouden aan de mentaliteit en managementstijl van een oprichter. Het draait om het omzeilen van rigide organisatiestructuren en het bevorderen van nauwe samenwerking tussen afdelingen. Startups in ‘managersmodus’ daarentegen trekken competente, ervaren managers aan om teams te leiden met minimale inmenging van de CEO.
‘De manier waarop managers leren bedrijven te runnen, lijkt op modulair ontwerp, waarbij je subgroepen van het organigram als zwarte dozen behandelt,’ schreef Graham.
Airbnb bijna succesvol de afgrond ingemanaged
Hij was voor het schrijven van zijn blogpost geïnspireerd door een recente toespraak van Airbnb’s medeoprichter Brian Chesky bij Y Combinator. Chesky benadrukte daarin de valkuilen van conventionele wijsheid bij het opschalen van bedrijven, waarbij vaak wordt geadviseerd om goede mensen aan te nemen en hen autonomie te geven. Toen hij dit advies bij Airbnb volgde, leidde dit tot teleurstellende resultaten.
Naar eigen zeggen geïnspireerd door Steve Jobs ontwikkelde Chesky een nieuwe aanpak, die nu lijkt te werken, gezien de sterke financiële prestaties van Airbnb – al zullen bewoners van de binnensteden van Barcelona en Amsterdam daar anders over denken, overspoeld door een golf van rolkoffers en hogere huurprijzen door het ‘succes’ van Airbn.
Veel oprichters in het publiek deelden vergelijkbare ervaringen als Chesky en realiseerden zich dat het gebruikelijke advies hen eerder schaadde dan hielp. Chesky wees erop dat oprichters ook vaak wordt geadviseerd om bij sterke groei hun bedrijven te leiden als professionele managers, wat vaak inefficiënt blijkt.
Apple en Microsoft succesvol in managersmodus
Volgens Chesky en Paul Graham bezitten oprichters unieke vaardigheden die managers zonder ondernemersachtergrond vaak missen. Door deze instincten te onderdrukken, kunnen oprichters hun bedrijven juist schade toebrengen.
Risa Mish, hoogleraar management op Cornell University, stelde daar in Observer tegenover dat juist Steve Jobs met groot succes is opgevolgd door de ervaren manager Tim Cook. Ook Microsoft heeft onder Satya Nadella vele malen beter gepresteerd dan iemand ooit had verwacht.
“Maar het zou zo eenvoudig kunnen zijn als het verschil tussen een team dat nieuwe dingen probeert te creëren en een bedrijf dat zich richt op het laten groeien van bestaande producten en inkomstenbronnen,” aldus Mish.
Voorbeelden genoeg in beide kampen
Mish is blijkbaar vergeten dat Steve Jobs in de jaren tachtig bij Apple werd ontslagen door CEO John Sculley, die afkomstig was van Pepsi Cola en ironisch genoeg door Jobs zelf was gerecruteerd.
De enige innovatie die Sculley bij Apple introduceerde was de legendarische flop Newton, omdat hij niet in staat was het ontegenzeggelijk enorme marktpotentieel van het mobiele apparaat (later juist bewezen door de iPhone) te koppelen aan de juiste timing, de belangrijkste vaardigheid voor een innovatieve CEO. De technologie was nog lang niet klaar voor een apparaat als de Newton; snel mobiel internet ontbrak en de kleine processoren waren nog te zwak.
Voor ik verder afdwaal: tegenover het succes van de managers Tim Cook bij Apple en Satya Nadella bij Microsoft, staat een letterlijk en figuurlijk (cijfermatig en symbolisch) evenredig groot succes in de persoon van Nvidia-oprichter Jensen Huang, die al ruim drie decennia CEO is van de chipmaker die hij zelf oprichtte.
Ook zullen aandeelhouders van Salesforce geen tranen met tuiten huilen dat oprichter Marc Benioff daar al ruim een kwart eeuw de leiding heeft en volgens The Information zelfs bezig is aan een comeback, voorzover nodig. Kortom: of het gaat om succesvolle founders of succesvolle managers, in beide kampen is de keuze reuze.
Cijfers tonen aan: oprichters presteren beter
Gelukkig is het dilemma inmiddels kwantitatief onderzocht en blijkt dat Paul Graham’s stelling klopt: de oprichtersmodus is vaak superieur als het gaat om waardecreatie, volgens een analyse van PitchBook-gegevens.
Pitchbook is duidelijk: founders zijn beter dan managers.
Pitchbook concludeert:
“In elk van de afgelopen vijf jaar groeiden door VC gesteunde bedrijven onder leiding van een oprichter aanzienlijk sneller in waarde dan bedrijven onder leiding van niet-oprichters. Dit jaar bedroeg de relatieve snelheid van waardecreatie voor oprichter-CEO’s 22,4%, tegenover 4,7% voor niet-oprichter-CEO’s. In de gekozen methodologie weerspiegelt het cijfer voor relatieve snelheid het percentage van de waardestijging tussen financieringsrondes, uitgedrukt op jaarbasis. Onder de bedrijven die dit jaar financiering ophaalden, was de mediane waardegroei $3,6 miljoen hoger onder oprichter-CEO’s. Volgens Graham zijn oprichter-CEO’s van snelgroeiende bedrijven vooral ‘wendbaarder’ dan professionele CEO’s. Die detail georienteerde aanpak kan leiden tot hogere groei door verbetering van het product, of door frontlinie werknemers beter te motiveren.”
Kwetsbare bedrijven hebben ondernemers nodig
Kwetsbare bedrijven hebben ondernemers nodig. Naar mijn mening, die gebaseerd is op ervaring en observatie, maar niet ondersteund wordt door kwantitatief onderzoek, moeten bedrijven die ongeacht hun leeftijd voornamelijk afhankelijk zijn van één product of één inkomstenbron, bij voorkeur een oprichter aan het roer hebben.
Neem Google, dat momenteel onder druk staat door de opkomst van OpenAI met ChatGPT, terwijl hun omzet grotendeels afkomstig is uit advertenties, met name via de zoekmachine.
Zodra de zoekmachine minder verkeer genereert, zal de omzet dalen, en wordt het voor Google erg lastig. CEO Sundar Pichai is duidelijk een bekwame manager, maar de komende jaren zullen uitwijzen hoe goed hij is als ondernemer.
We hoeven alleen terug te denken aan de tijdelijke successen van Nokia en Blackberry om te zien wat er gebeurt als bedrijven die leunen op innovatie worden geleid door managers, die niet in staat zijn hun producten aan te passen wanneer ze frontaal worden aangevallen.
De flexibiliteit van Zuckerberg
Een uitstekend voorbeeld van een relatief jonge oprichter die het vak beheerst, is Mark Zuckerberg. Toen Instagram een bedreiging bleek te vormen voor Facebook, kocht hij het snel voor een miljard dollar. Een bedrag waar velen de wenkbrauwen bij fronsten, maar insiders wisten dat het een koopje was. WhatsApp was ongeveer twintig keer zo duur, maar nog steeds een goede deal.
Toen Snapchat met Stories een grote bedreiging vormde voor Instagram, liet Zuckerberg Instagram eenvoudigweg de volledige functionaliteit van Snapchat kopiëren, zonder ego. Dit redde Instagram. Momenteel probeert hij iets soortgelijks in reactie op TikTok.
Ik ben ervan overtuigd dat een klassieke manager nooit Instagram en Whatsapp had gekocht of Instagram zo snel had laten reageren op de concurrentie van Snapchat en TikTok. Dat Zuckerberg inmiddels tientallen miljarden heeft weggepist aan onduidelijke Metaverse-avonturen, is daarbij vergeleken een afronding na de komma.
Conclusie uit dertig jaar als ondernemer en investeerder
Het is interessant dat veel succesvolle ondernemers zeggen jarenlang te worden begeleid door een kleine groep ervaren adviseurs die hun vertrouwen geniet. Zo was ex-Intuit CEO Bill Campbell, over wie het uitstekende boek Trillion Dollar Coach is geschreven, een beroemde adviseur van ondermeer Steve Jobs en de oprichters van Google.
In Silicon Valley zijn investeerders en ex-ondernemers Reid Hoffman, Peter Thiel en Marc Andreessen veel genoemde namen. Juist in de combinatie ondernemerservaring en investeringservaring blijkt van unieke waarde te zijn.
Dit onderwerp ligt me na aan het hart omdat ik, na bijna tien jaar als werknemer tijdens mijn school- en studententijd, vijftien jaar ondernemer ben geweest en sindsdien vijftien jaar investeerder en adviseur.
Coachbare gekken
Mijn conclusie is dat coachbare ondernemers de grootste kans op succes hebben.
Eén van de voordelen van eerst werknemer zijn geweest, is dat ik vooral heb geleerd hoe ik als werkgever in ieder geval niet met mensen wilde omgaan. Tijdens mijn tijd als jonge ondernemer bij Planet Internet heb ik echter enorm veel steun gehad aan waardevolle adviezen, zowel van ondernemers als van managers.
Achteraf realiseerde ik me pas hoeveel geluk ik had dat ondernemers zoals Eckart Wintzen (BSO) en Maarten van den Biggelaar (Quote Media) de tijd voor me namen, net als leden van de Raad van Bestuur van de Telegraaf en Ben Verwaayen van KPN.
Het ontging me niet dat Quote, Telegraaf en KPN aandeelhouders waren, en dat perspectief uiteraard altijd meespeelde. Maar dat doet niets af aan de kwaliteit van hun adviezen.
Later zag ik als adviseur bij hetzelfde Quote Media en bij dancebedrijf ID&T hoe talenten zoals Jort Kelder en Duncan Stutterheim naar de buitenwereld misschien stronteigenwijs leken, maar in de praktijk juist op cruciale momenten heel goed luisterden naar adviezen – en vervolgens, zoals het hoort, hun eigen beslissingen namen.
Moeilijker werd het in constellaties waarbij er juist veel verschillende winden waaien, zoals ik meemaakte bij de OV Chipkaart: een consortium van OV-bedrijven die onderling concurreerden, dat een aanbesting deed bij een consortium van bedrijven die op hun beurt onderling concurreerden… kortom, het liep als een trein. Een NS-trein, welteverstaan.
Bij de Silicon Valley-startup Jaunt ervaarde ik iets vergelijkbaars. Deze virtual reality-pionier had binnen zowel het team als de investeerders een mix van techneuten en mediamensen, een ware fusie tussen Silicon Valley en Hollywood.
Zowel camera’s maken als VR-producties, kantoren in Palo Alto en Santa Monica en aandeelhouders die varieerden van de traditionele winstbeluste Silicon Valley vc-fondsen, tot Disney en Sky; ofwel ook nog eens Amerikaanse, Europese en Chinese aandeelhouders. Je eindigt met een soort prakje van nasi en zuurkool, of een pizza met gember en boerenkool. Los van elkaar uitstekend, maar de combinatie werkt niet. Er ontbreekt focus en een eenduidige denkrichting, die een goede oprichter als CEO wel heeft.
Dat is een lange aanloop naar mijn conclusie: de beste CEO’s zijn oprichters die maniakaal zijn in hun visie, maar wel coachbaar in hun uitvoering; noem het coachbare gekken. En dan bij voorkeur coachbaar door zowel ervaren founders *en* managers.
De gezellige zonnebril van de Uber-chauffeur verklapte het al: deze week ben ik in Dubai.
De zomer zit erop dus vanaf komend weekend wordt deze nieuwsbrief weer wekelijks in plaats van maandelijks. Met excuses voor de verlate verzending, hierbij de meest opvallende recente onderwerpen die in deze nieuwsbrief worden behandeld:
OpenAI verliest $158 per seconde en is toch $100 miljard waard
Nvidia verbreekt omzetrecords maar zwijgt angstvallig over succes van klanten
aandelen van door AI gedreven bedrijven stegen sterk in augustus
energieverbruik van AI bedreigt klimaatdoelen van Big Tech-bedrijven, die de spelregels proberen te veranderen
Telegram en andere sociale media worden uiteraard aangepakt door overheden
podcast van de vriend van Taylor Swift, en z’n broer, voor $100 miljoen naar Amazon
Midjourney gaat hardware maken
OpenAI verliest $158 per seconde maar is $100 miljard waard
Volgens The Information is OpenAI, maker van ChatGPT, hard op weg om dit jaar $5 miljard verlies te lijden, ofwel: $158 per seconde. Dit is een verwaarloosbaar aanloopverlies in de ogen van CEO Sam Altman en zijn aanhangers, want hij lijkt met succes nieuwe financiering op te halen op een waardering van $100 miljard. Dat is vergelijkbaar met de waarde die Facebook had ten tijde van de beursgang in 2012, maar Zuckerberg maakte wel $1 miljard winst!
Opvallend is dat de drie meest waardevolle bedrijven ter wereld, Apple, Microsoft en Nvidia, zouden overwegen deel te nemen in deze investeringsronde. Thrive Capital doet als lead investor $1 miljard en Nvidia $100 miljoen. Dat is een fors bedrag, maar hoe ver reikt dat financiële polsstokje?
Hoe goed gaat het met Nvidia?
Bij een verlies op jaarbasis van $5 miljard, kan OpenAI een krappe week verder met die $100 miljoen van Nvidia, dat zelf een omzet in het tweede kwartaal boekte van $30 miljard met een netto winst van $16.6 miljard. De chipmaker doet er dus slechts dertien uur (!) over om de $100 miljoen te verdienen die het in OpenAI investeert. Een leuke fooi om een grote klant tevreden te houden.
Gaat het goed of slecht met Nvidia? De meningen lopen uiteen.
De prestaties van Nvidia worden, voorzichtig uitgedrukt, op verschillende manieren geïnterpreteerd. Mensen van buiten de tech-industrie, zoals financieel analisten, lijken niet te begrijpen dat de productie-problemen die Nvidia ondervindt bij de productie van de nieuwe Blackwell-chip, tijdelijk zijn.
De prestaties van een bedrijf worden bepaald door een combinatie van omzet, groei en winst. Met de omzet van Nvidia zit het de komende jaren wel goed, door een gebrek aan concurrentie en de enorme vraag van de Big Tech-bedrijven die AI-toepassingen ontwikkelen of platformen aanbieden voor AI-ontwikkelaars: Microsoft, Amazon, Google, Oracle en Salesforce zijn slechts een paar van de klanten die niet zonder Nvidia kunnen. Dus behalve met de omzet zit het met die winstmarge van Nvidia voorlopig ook wel snor.
Een groter probleem voor Nvidia is de groeiende twijfel of al die klanten wel gezonde winstmarges kunnen maken op hun AI-investeringen. Tot dusver blijft die gehoopte winst uit en dat is op lange termijn wel een punt van zorg bij Nvidia. Topman Jensen Huang zwijgt angstvallig wanneer hem wordt gevraagd naar het rendement van zijn klanten op hun AI-bestedingen bij Nvidia. De vraag wordt hoe lang voor Huang zwijgen goud is.
Augustus was een prima maand voor AI-bedrijven.
AI Spotlight 9 steeg fors in augustus
Terwijl het aandeel NVDA ruim 11% steeg de afgelopen maand, was het voor veel andere bedrijven die profiteren van de opkomst van AI ook een prima maand. Super Micro kreeg een enorme klap nadat het niet in staat bleek om de jaarcijfers op tijd te produceren.
Mijn totaal subjectieve AI Spotlight 9 is aangepast en ik heb Arm (chips), Arista (netwerken) en Marvell (chips) toegevoegd. Nvidia, Google en Microsoft zitten immers al in de ‘reguliere’ Spotlight 9 van toonaangevende tech-investeringen.
De S&P 500 sloot vrijdag zeer dicht bij zijn hoogste punt ooit. Aandelen stegen in de laatste tien minuten van de handel op Wall Street, waarbij de S&P 500 met 1% steeg en alle grote sectoren in de lift zaten. Maar de vooruitzichten voor september zijn minder florissant.
Sinds 1950 heeft de S&P 500 in september een gemiddeld verlies van 0,7% gegenereerd en eindigde het slechts 43% van de tijd hoger, wat september de slechtste maand maakt voor aandelen op basis van gemiddeld rendement en positiviteitspercentage. De afgelopen vier septembermaanden waren ook opmerkelijk zwak, met respectievelijke dalingen van 4,9%, 9,3%, 4,8% en 3,9% voor de index. Het wordt aardig om te zien hoe de tech-aandelen en met name AI-bedrijven het doen in de komende weken.
AI versus het klimaat
Door de enorme groei in energieverbruik van datacenters bij het laten ronken van AI-toepassingen zoals ChatGPT en Google Gemini, dreigen techgiganten hun klimaatdoelstellingen te missen, meestal ambitieus gedefinieerd als ‘netto nul‘, ofwel een koolstofvrije bedrijfsvoering. Er is grote zorg dat slimme techboys zoals Bezos de definitie van het begrip ‘nul uitstoot’ indirect weten te manipuleren
De Financial Times maakt zich met name zorgen over de invloed van Amazon en Jeff Bezos’s $10 miljard Bezos Earth Fund op de carbon credits-markt, vooral door de financiering van het Science Based Targets Initiative (SBTi). De SBTi stelt normen voor bedrijfsdoelstellingen op het gebied van klimaat, maar experts maken zich zorgen over mogelijke belangenconflicten aangezien grote technologiebedrijven, waaronder Amazon, meer flexibiliteit willen in het gebruik van koolstofkredieten om netto nul-doelstellingen te bereiken.
Deze invloed zou de manier waarop klimaatnormen worden vastgesteld kunnen veranderen, waarbij mogelijk goedkopere koolstofkredieten worden voorgetrokken boven daadwerkelijke emissiereducties. Vergelijk het met een penaltynemer die vaak mist, waarop hij besluit het doel van de tegenstander tien meter breder en hoger te maken. En als keeper een kabouter.
Telegram en X hard aangepakt
Ooit was het credo van telecomoperators ‘geen boodschap aan de boodschap.’ Voor internetproviders was dat, zo weet ik helaas uit ervaring, niet zo’n simpele zaak. Ik schreef daar eerder over. Voor sociale media is het nog duidelijker dat ze waar mogelijk dienen in te grijpen als hun netwerken worden gebruikt voor criminele activiteiten. De Washington Post legt het helder uit:
“De wereldwijde internetregulatoren zijn niet langer aan het spelen. Twee dagen nadat Frankrijk Telegram-CEO Pavel Durov aanklaagde op verschillende aanklachten, beval Brazilië op vrijdag de opschorting van Elon Musk’s X nadat het een bevel had genegeerd om een wettelijke vertegenwoordiger in het land aan te wijzen. Hoewel de details op belangrijke punten verschillen, hebben beide gevallen betrekking op democratische regeringen die hun geduld verliezen met cyberlibertaire tech-magnaten die misschien iets te vaak hun neus ophaalden voor de autoriteiten.
De hardhandige aanpak, die maanden na de goedkeuring van een wet in de Verenigde Staten komt die kan leiden tot het verbieden van TikTok, luidt het einde in van een tijdperk. Niet het tijdperk van sociale media, dat nog steeds sterk doorgaat. Maar het tijdperk waarin techgiganten vrij spel hadden om de online wereld vorm te geven – en een veronderstelling van immuniteit voor gevolgen in de echte wereld genoten.
Hoewel ongebonden internetbedrijven al lang in conflict zijn met autoritaire regimes – Google in China, Facebook in Rusland of pre-Musk Twitter in Turkije – beschouwden westerse regeringen sociale media en de visie op vrije meningsuiting die ze promootten tot voor kort niet als fundamenteel in strijd met democratie. Politici en regelgevers erkenden dat er slechte dingen op het internet waren, veroordeelden het en zochten naar manieren om het te beperken. Maar het verbieden van volledige sociale netwerken of het arresteren van hun leidinggevenden was gewoon iets dat liberale democratieën niet deden. Nu, in goede of slechte zin, is dat wel het geval.”
De arrestatie van Durov in Frankrijk lijkt op met een kanon schieten op een mug. Maar tot de volledige aanklacht bekend wordt en duidelijk is van welke misdrijven Durov wordt beschuldigd, blijft het ook lastig om voor zijn onschuld in te staan. Als Telegram daadwerkelijk wordt gebruikt voor verderfelijke activiteiten en wel degelijk had kunnen ingrijpen, is een gepaste straf gerechtvaardigd.
Vriend van Taylow Swift en z’n broer podcasten voor $100 miljoen
De broers Kelce maken een leuke podcast en het feit dat de jongste broer de bebaarde arm candy is van Taylor Swift zal ook niet hebben tegengewerkt bij het sluiten van een deal voor $100 miljoen met Amazon, dat probeert meer advertentie-omzet binnen te halen. Acteurs Jason Bateman, Will Arnett en Sean Hayes sloten begin dit jaar voor hun podcast een soortgelijke overeenkomst met satellietradiostation SiriusXM, ook voor $100 miljoen.
Maar er is altijd baas boven baas en in dit geval is de naam van de podcast van Alexandra Cooper zeer goed gekozen: voor haar podcast Call Her Daddy krijgt Cooper naar verluidt $125 miljoen van SiriusXM in drie jaar.
Volgens Midjourney ben ik knapper dan mijn spiegelbeeld en tikte ik deze nieuwsbrief lachend op een strand. Dan moet het waar zijn.
Dat is jammer, want Midjourney is een fantastisch instrument dat voorheen alleen via het lastige Discord was te bedienen. Het is fascinerend dat Midjourney ook van plan is om in hardware te stappen. Omdat het hardware-hoofd (zijn echte titel) Ahmad Abbas voorheen werkte aan de Apple Vision Pro, denken sommigen dat het een ‘slimme bril’ wordt maar daar is Midjourney CEO David Holz veel te slim voor. Iedereen weet dat je dan net zo goed onder de douche kunt gaan staan, een sigaar opsteken en er briefjes van duizend dollar mee verbranden.
De vraag is, en alle suggesties zijn welkom: welke hardware gaat Midjourney welmaken?
Dank voor de belangstelling en tot komend weekend, dan hopelijk gewoon weer op zondag!
Tijdens de zomer overschakelen naar een maandelijkse frequentie van deze nieuwsbrief in de verwachting van een nieuwsluwe zomer bleek niet de slimste beslissing, dus in de lawine aan technieuws van afgelopen maand probeer ik de twee belangrijkste ontwikkelingen te duiden. Allereerst het enorme energieverbruik van AI dat Microsoft en Google dwingt hun klimaatdoelstellingen te herzien. En angst voor een recessie lijkt een ‘Great Rotation’ in te luiden op de beurzen, waarbij beleggers vluchten uit techfondsen naar conservatievere aandelen.
Greenpeace en Amnesty tegen Microsoft?
Het leek afgesproken werk: op 2 juli verklaarden liefst tachtig non-profit organisaties waaronder Greenpeace en Amnesty International dat het gebruik van koolstofcompensaties (carbon credits) door bedrijven, juist klimaatdoelen ondermijnt in plaats van ondersteunt. Het bezwaar is dat bedrijven vrijwel waardeloze carbon credits kopen en hun emissies niet terugdringen.
Bedrijven in sectoren variërend van technologie tot mijnbouw stellen daartegenover dat koolstofcompensaties juist cruciaal zijn om de uitstoot in het bedrijfsleven te verminderen en om richting netto nul uitstoot te gaan. Hoe kunnen de partijen zo tegenover elkaar staan, terwijl ze hetzelfde doel zeggen na te streven?
Noodzaak van hoogwaardige en betrouwbare carbon removal assets
In de kern gaat het om een begripsverwarring. De weerstand tegen nutteloze carbon credits, die worden uitgegeven voor bijvoorbeeld bosgebieden die nooit bedreigd zijn, is terecht. Maar bedrijven zoals Microsoft richten zich juist vrijwillig, zonder wettelijke vereisten, op carbon credits die zijn gebaseerd op daadwerkelijke verwijdering van koolstof uit de atmosfeer. En die verwijdering is cruciaal: de jaarlijkse wereldwijde uitstoot van broeikasgassen is ongeveer 50 gigaton, maar er moet maar liefst 2200 gigaton worden verwijderd om onder de anderhalve graad opwarming te blijven. Alleen de kraan dichtdraaien heeft onvoldoende effect.
Alle emissies reduceren naar nul levert 50 Gigaton besparing op – maar er is nog 2200 Gigaton te verwijderen in de atmosfeer.
“Het gaat om het creëren van een markt voor hoogwaardige, betrouwbare en duurzame carbon removal assets,” zei Melanie Nakagawa, chief sustainability officer van Microsoft, in een recent interview. “Denk aan het vastleggen van koolstof in de bodem door middel van versnelde verwering van gesteente of stenen die koolstof absorberen en worden omgezet in beton. Of Mombak, een groot bosbouwproject in Brazilië.” Een ander voorbeeld van koolstofverwijdering is 280 Earth, notabene ooit voortgekomen uit Google.
AI bedreigt klimaatdoelen, maar er is hoop
Op 3 juli, de dag nadat de tachtig organisaties hun bezwaar tegen slechte carbon credits hadden gedeeld, meldde uitgerekend het clubblad van het bedrijfsleven, de Wall Street Journal, dat de totale uitstoot van Google van 2022 tot 2023 met 13,5%was gestegen.
Sinds 2019 is de uitstoot zelfs met bijna de helft toegenomen, meldde Google diep op pagina 31 van het duurzaamheidsverslag. De totale uitstoot van concurrent Microsoft steeg tussen 2020 en 2023 met 29%.
Google stopte met carbon offsets en focust op verwijdering bron: Bloomberg
Om klimaatverandering kosteneffectief tegen te gaan, is het cruciaal om de meest voordelige methoden te vinden om broeikasgassen (GHG) te verminderen. Een in Nature gepubliceerd fascinerend onderzoek schat de kosten per ton CO2 voor twee herbebossingsmethoden: natuurlijke regeneratie en plantages. Door nieuwe kaarten te maken van kosten en koolstofopslag, blijkt dat natuurlijke regeneratie en plantages in ongeveer de helft van de geschikte gebieden voor herbebossing het goedkoopst zijn.
Samen kunnen deze methoden, tegen minder dan $50 per ton CO2, 44% meer uitstoot verminderen dan alleen natuurlijke regeneratie of alleen plantages. Dit is veel effectiever dan bleek uit eerdere schattingen van VN-onderzoeksorganisatie IPCC. Kortom: er is hoop op effectieve, betaalbare koolstofverwijdering.
OpenAI verliest $5 miljard per jaar
De AI-gekte is in grote mate verantwoordelijk voor het toenemende energieverbruik en daarmee gepaard gaande uitstoot van de tech-giganten. Grote taalmodellen (LLM’s) zoals ChatGPT worden aangedreven door energie-intensieve datacenters.
Het trainen, onderhouden en gebruiken van LLM’s vreet processorkracht en daarmee energie. Het wekte daarom geen verbazing dat OpenAI op weg is om $5 miljard per jaar te verliezen. De vraag wordt steeds nadrukkelijker hoe alle investeringen in AI ooit worden terugverdiend. Het gat tussen de investeringen en de marktwaarde bedraagt inmiddels $600 miljard.
Ook wordt in steeds bredere kringen getwijfeld aan de kwaliteit van LLM’s en werpt zich de vraag op of andere vormen van AI geen betere oplossingen bieden. Professor Deepak Pathak denkt dat het niet begrijpen van fysieke omgevingen de kwaliteit van LLM’s structureel beperkt.
Een LLM kan duizenden rapporten over zwaartekracht lezen zonder te begrijpen wat er gebeurt als je een bal uit je hand laat vallen. Daarom probeert Pathak AI te ontwikkelen met ‘zintuiglijk gezond verstand.’
Spotlight 9: slachting op de beurs
Afgelopen vrijdag 2 augustus kende de beurs de slechtste dag sinds 2022. Dit na op zijn zachtst gezegd een turbulente maand op de beurs voor de technologiesector. Aanvankelijk stegen de koersen nog door verwachtingen van een renteverlaging door de Federal Reserve in september, maar zwakke economische data, waaronder een daling in de productieactiviteit en stijgende werkloosheid, veroorzaakten een uitverkoop op de beurzen.
De enige stijger in de maand juli was Bitcoin. Ook Apple bleef stabiel.
Chip-aandelen werden bijzonder hard getroffen, marktleiders zoals Nvidia en AMD daalden fors maar het ooit zo trotse Intel werd het hardst getroffen: dalende omzetcijfers leidde tot massa-ontslagen en een daling van het aandeel Intel van 32%!
Crowdstrike verloor na de wereldwijde storing bijna de helft van de beurswaarde, maar de hele AI-sector liep forse klappen op.
De uitverkoop beperkte zich niet tot de Amerikaanse markten, aangezien beleggers wereldwijd werden gegrepen door angst voor een wereldwijde recessie. De laatste jaren hebben de grotere beursfondsen zoals Apple, Microsoft en Amazon, veel beter gepresteerd dan de kleinere. Toch lijken de berichten over een ‘Great Rotation‘ van grote techfondsen naar aandelen met een lagere marktwaarde en ondergewaardeerde ‘value stocks’, net zo overdreven als de complottheorie over een Great Replacement.
Politiek gezien is Musk al een tijdje op zoek naar wat er zich voorbij heel erg rechts bevindt, maar zodra hij praat over technologische ontwikkelingen blijft hij fascinerend. Overigens blijkt Musk zelf altijd podcasts op twee keer de normale snelheid af te spelen. Mooiste quote uit zijn laatste optreden in de podcast van Lex Fridman: “If your vocabulary is larger, your effective bitrate is higher.“
Een andere interessante podcast, More or Less van de echtparen Morin en Lessin, probeerde te verklaren waarom mensen als Elon Musk, Peter Thiel en David Sacks zulke fervente Trump-aanhangers zijn. Er is een disconnect tussen intelligentie en empathie te constateren.
Investeerders Marc Andreessen en Ben Horowitz doneren aan Trump, tot ergernis van The Verge, maar LinkedIn-oprichter Reid Hoffman en andere topinvesteerders scharen zich achter Kamala Harris. De regelgeving op cryptogebied blijkt een splijtzwam te zijn. Ik verwacht dat Harris nog voor de verkiezingen een andere beleid op crypto-gebied zal voorstellen dan president Biden samen met de SEC heeft uitgevoerd tijdens zijn presidentschap.
XRP had een verbazingwekkende maand juli, maar ook Solana bleef overeind terwijl de rest van de cryptowereld correcties verwerkte.
Hoe neem je een CEO aan?
Topinvesteerder Vinod Khosla, die het een paar weken geleden nog aan de stok kreeg met Elon Musk over diens steun aan Donald Trump, legt uit hoe je een CEO aanneemt. Khosla is zeker geen aanhanger van Trump en deelde in zijn bekende heldere bewoordingen waar je op moet letten bij het kiezen van een CEO. Aardig is dat de wijze waarop hij dat deelt verschilt op Medium en op X.
De HoverAir X1 drone is de eerste interessante drone in jaren die niet door DJI is gemaakt. Klein probleempje is wel dat de drone uit zichzelf gaat landen, ook over water. Daar komt vast snel een oplossing voor.
Totaal over het hoofd gezien door de media en door consumenten: de Apple Vision Pro is nu in de meeste landen te koop maar het boeit niemand. Jammer dat het mooie apparaat schrikbarend duur is en er te weinig goede content voor beschikbaar blijft. Wanneer durft Apple zijn marge te verlagen en een markt te creëeren door bijvoorbeeld forse korting aan te bieden op de Vision Pro, bijvoorbeeld aan kopers van een Mac of een iPhone?
Dr. Sachdev doceerde en wij luisterden vooral aandachtig. Het hele webinar staat hier.
Dr. Nisheta Sachdev en Gert-Jan Lasterie bespraken de succes- en faalfactoren bij introducties van nieuwe projecten in de Web3-wereld. Samen met de deelnemers aan het webinar stelde ik de vragen. Het is vooral interessant om te bekijken welke tactieken om snel een echte gemeenschap op te bouwen ook van toepassing zijn op andere producten en diensten.
Zelfs één glas alcohol per dag kan al leiden tot serieuze gevolgen voor je gezondheid. Maar er is ook goed nieuws: “Het is gezonder om sociaal te zijn zonder de behoefte aan alcohol, maar de voordelen van tijd doorbrengen met anderen zijn waarschijnlijk nog steeds groter dan het risico van het consumeren van één tot twee eenheden alcohol.” Ofwel: hef het glas samen, anders niet.
Het was een boeiende week voor Microsoft. Dinsdag werd het door Nvidia gepasseerd als ’s werelds meest waardevolle bedrijf, maar nadat het aandeel Nvidia donderdag daalde sloot Microsoft de week opnieuw af als de nummer één. Het zal een tijdelijke hegemonie blijken, want de opmars van Nvidia is voorlopig niet te stuiten.
Interessanter was dat Microsoft deze week een recordbrekende overeenkomst heeft gesloten waarin het zich committeert tot het afnemen van acht miljoen carbon removal credits (koolstofverwijderingskredieten), wat de grootste transactie van koolstofdioxideverwijdering ooit betekent.
Het is naar mijn onbescheiden mening het startschot voor de race in een nieuwe miljardenmarkt; de markt van CO2-verwijdering. Daarin hoop ik zelf een steentje te kunnen bijdragen middels het Tracer-project, wat een belangrijk hulpmiddel zou kunnen zijn in de strijd tegen klimaatopwarming. Graag nodig ik je uit om daarin ook een bijdrage te leveren!
Een vrijwel geheel zelfgeschilderd overzicht van de diverse bronnen van carbon removal credits.
Het gaat om CO2-verwijdering
De record-aankoop was een opvallende actie van Microsoft omdat de vermindering van één ton CO2-uitstoot, doorgaans omschreven als een carbon credit, bijvoorbeeld door luchtvaartmaatschappijen wordt gebruikt voor de ergste vorm van greenwashing. Het gebrek aan transparantie en controle in de markt leidde tot projecten die vaak niet de beloofde milieuvoordelen opleveren en gaven carbon credits een slechte reputatie.
Het interessante is dat Microsoft zich niet alleen ten doel heeft gesteld om in 2030 klimaatneutraal te zijn, maar juist koolstofnegatief. Dit betekent dat Microsoft de broeikasgas (BKG)-uitstoot met meer dan de helft vermindert, de rest verwijdert en vervolgens tegen 2050 het equivalent van de historische uitstoot wil verwijderen.
Microsoft erkent hiermee dat de uitstoot van koolstofdioxide zo hoog is dat alleen uitstootbeperking niet meer toereikend is om ‘slechts’ anderhalve graad opwarming, het doel van het Parijse klimaatakkoord COP21, te bereiken; daarvoor is verwijdering van CO2 noodzakelijk.
Techreuzen omarmen carbon removal credits
Microsoft is niet als enige gigant gefocust op carbon removal credits, want samen met Google, Meta en Salesforce, bedrijven die elkaar doorgaans het licht in de ogen niet gunnen, kondigde het onlangs de oprichting aan van de Symbiosis Coalition, een signaal dat de grootste bedrijven ter wereld bereid zijn om te investeren in kwalitatief hoogwaardige carbon removal credits.
Een biljoenenmarkt: talloze oplossingen voor CO2-verwijdering, maar de kern is de duur van de CO2-verwijdering, uitgedrukt in jaren.
De stap van de techreuzen richting carbon removal credits heeft uiteraard ook een economische overweging. Het economische potentieel van de sector voor het verwijderen van koolstofdioxide is enorm. McKinsey schat de grootte van deze sector in 2050 op liefst 1.2 biljoen dollar, ofwel 1.200 miljard. Dit op basis van steeds strengere overheidsheffingen op CO2-uitstoot en snel verbeterende technologie.
Maar 2050 is nog ver. Relevant is daarom ook dat Morgan Stanley de markt voor carbon credits, waarvan het grootste deel gebaseerd zal zijn op CO2-verwijdering, al over zes jaar, in 2030, inschat op 100 miljard dollar. Nu wantrouw ik altijd prognoses met ronde getallen, maar in dit geval is er door klimaatopwarming een onmiskenbare noodzaak voor bedrijven om fors te investeren in CO2-verwijdering. Zonder leefbare planeet is het namelijk lastig geld verdienen.
Wat is uniek aan Tracer?
Sinds Hans Tobé en ik in 2016 Blue City Solutions oprichtten, na ons bezoek aan COP21 in Parijs, zochten we naar projecten die CO2-beperking op een rendabele manier kunnen versnellen; dus zonder subsidies of donaties. Met Tracer denken we een bijzondere oplossing te hebben gevonden waar, zonder, valse bescheidenheid, de wereld iets aan heeft.
Tracer is het antwoord op de vraag: hoe schaal je de carbon credit markt van klein, ondoorzichtig en zonder liquiditeit, naar enorm, transparant en liquide? Dat is bijzonder, want tot nu toe zijn de oplossingen namelijk óf liquide óf transparant. Óf efficiënt, óf betrouwbaar.
Het Tracer-ecosysteem: twee smart contracts, Tracer voor governance en Carrot voor tokenization en kwalificering van de carbon removal credit
Tracer’s oplossing is gebaseerd op een smart contract, een blockchain-toepassing, van Chief Technology Officer Philippe Tarbouriech. Voor de liefhebbers: de “secret sauce” is de combinatie van een fungible en een non-fungible token in hetzelfde smart contract waardoor het mogelijk wordt om kopers één portfolio te bieden met meerdere projecten als bron van de carbon removal credits.
Vergelijk het met een ‘mandje’ aandelen bij fondsbeleggers. Op die manier carbon removal credits kopen van verschillende bronnen was tot dusver niet mogelijk, wat deze markt een hel maakte voor bedrijven als Microsoft, Amazon, Apple etc die grote hoeveelheden credits inkopen. Hoe kunnen zij kwaliteit van de carbon removal credits waarborgen, vooral als ze wereldwijd bij diverse projecten inkopen waarbij de verwijdering bij elk project jaarlijks verschilt? Dat is tot dusver ondoenlijk en bemoeilijkt de groei van de markt.
Maar in plaats van alle documentatie van Tracer samen te vatten, lijkt het me nuttiger om mijn eigen analyse te delen.
Markt en oplossing zijn helder
Al bijna twintig jaar probeer ik elke innovatie te beoordelen door de bril van Guy Kawasaki, die elke startup terugbrengt tot tien slides. Toen Philippe me zijn idee van Tracer uitlegde, was het probleem dat Tracer oplost (de slecht functionerende markt van carbon removal credits), de waarde die het gebruikers brengt (transacties van hogere kwaliteit carbon removal credits tegen lagere beheerskosten) en de ‘underlying magic‘ (een open source smart contract dat de gehele levenscyclus van een carbon removal credit documenteert) snel duidelijk.
Wat altijd helpt: een enorm marktpotentieel met liquide klanten (Microsoft & Co hebben budget) en een nijpend probleem (klimaatverandering). Het bijzondere aan Tracer vind ik dat het grote kopers zoals Microsoft en Salesforce een oplossing biedt door volledige transparantie te leveren, door middel van een beoordelingsmodel gebaseerd op ‘persistentie‘; daarmee wordt gedoeld op de duur van de verwijdering van de koolstof.
Door die persistentie als belangrijkste factor te kiezen – want sommige projecten zorgen voor verwijdering van honderd jaar en anderen voor meer dan duizend jaar – wordt er ook gelijk voor gezorgd dat grote hoeveelheden CO2-verwijderingscredits eenvoudiger vergelijkbaar en dus verhandelbaar zijn.
Real world assets nieuwe fase in crypto, excuus, Web3
Als oude man ben ik lange tijd erg sceptisch geweest over het gebrek aan onderliggende waardecomponenten van crypto-projecten. Kort samengevat: er was niet meer dan vraag en aanbod.
Het aardige aan Tracer vind ik, bedrijfseconomisch bezien, dat er continu omzet wordt gemaakt uit de ‘echte’ wereld. Boston Consulting Group heeft een fascinerende studie verricht naar het soort ‘asset tokenization’ waarvan het Tracer-project een voorbeeld is.
‘Buy and burn’ klinkt vreemd, maar is een moderne manier om de gemeenschap te laten meedelen in succes.
Want een percentage van elke carbon removal credit die via het Carrot-smart contract wordt ‘getokenized’, wordt gebruikt om de Tracer-governance token in te kopen. Daardoor daalt het aantal Tracer tokens in circulatie en ontstaat een deflationair effect, zoals ook bij Ethereum het geval is. Simpel gezegd: opwaartse prijsdruk. En daar zijn mensen zowel buiten als binnen crypto, of Web 3 zoals we tegenwoordig moeten zeggen, erg op gesteld.
Tracer is open source en decentraal
Ooit maakte de Fin Linus Torvalds met het open source besturingssysteem Linux en een groep vrijwilligers een miljardenindustrie van gesloten besturingssystemen kapot, waardoor cloud computing vele malen goedkoper werd. Kort samengevat: zonder Linux geen Amazon, social media of Netflix en al helemaal geen AI.
Linux werd een inspiratie voor andere open source projecten zoals Ethereum, dat wel kampt met het imago dat het te centralistisch wordt geleid. Een alternatieve bestuursstructuur is de Decentralized Autonomous Organization (DAO), die Tracer gebruikt.
Het gaat te ver om de juridische details hiervan door te nemen, maar in de kern komt het erop neer dat de bezitters van Tracer tokens de belangrijkste beslissingen nemen. Er is geen bedrijf dat eigendom is van de software.
De Amerikaanse investeringsmaatschappij Andreessen Horowitz, bekend van investeringen in ondermeer Facebook, Twitter en Airbnb, heeft een juridisch kader geschetst voor DAO’s, maar Nederlanders zullen er veel elementen in herkennen van de ouderwetse verenigingsstructuur.
Deze decentrale aanpak is m.i. een elementair onderdeel van blockchain-technologie, waarvan nog veel te weinig gebruik wordt gemaakt.
Tracer DAO: one token, one vote.
Het verschil tussen tokens en aandelen
Als voormalig investeerder in startups heb ik zelf ondervonden hoe lang het meestal duurt voor er zelfs bij de succesvolle startups enig rendement terugkomt bij de aandeelhouders. Vijf tot tien jaar wachten is niet ongebruikelijk.
In Web3 zie ik het als voordeel dat er voor relatief weinig geld kan worden gestart en snel duidelijk wordt of een product aanslaat, zodat er niet jarenlang geld in een bodemloze put verdwijnt. Dus je probeert iets, je past waar nodig iets aan, maar dan is het ook: of stoppen, of een succes.
Daarbij is er, zoals bij Tracer, vaak de mogelijkheid om binnen een aantal maanden na de start in elk geval de initiële inleg eruit te halen. Tracer wordt gefinancierd via een gefaseerde tokenverkoop, waarbij de prijzen bij elke fase stijgen. Dit model is bedoeld om vroege kopers te belonen naarmate het project minder risicovol wordt.
Tracer private round: 0,75 cent USD per token, de helft van de prijs in de komende public sale.
Voordeel voor vroege kopers is dat ze ruim tien procent van hun tokens direct na de publieke verkoop zouden kunnen verhandelen, terwijl hun overige tokens onderhevig zijn aan een vesting-periode van een jaar. Een dergelijke aanpak getuigt in Web3 van een lange horizon en een serieuze aanpak.
Toegewijd team
Deze lange termijn visie is ook zichtbaar bij de tokens die het team zelf heeft gekocht in een vroege fase. Bijna twintig procent van de tokens zijn gereserveerd voor het team, waarbij er een zogeheten cliff geldt van een jaar. Dit betekent dat die tokens pas na een jaar vrij vallen en kunnen worden verhandeld, waarbij dit ook nog eens geldt voor slechts een derde van deze tokens; de vesting-periode voor de team tokens is zesendertig maanden.
Belangrijk: team en adviseurs hebben tokens die pas na een jaar kunnen worden verhandeld en dan nog slechts gedeeltelijk (33%)
Zonder ze te willen afschilderen als superhelden die eigenlijk een cape verdienen, is het wel relevant mijn persoonlijke betrokkenheid te duiden. Ik heb geen formele functie bij Tracer, maar heb als adviseur wel een rol gespeeld bij het samenstellen van het internationale team.
Zo heb ik CTO Philippe Tarbouriech voorgesteld aan Gert-Jan Lasterie, de Chief Business Officer (CBO) van Tracer, die ik nog kende uit de tijd dat ik een kleine aandeelhouder was in zijn bedrijf Flabber (bekend als thuishaven van de New Kids uit Maaskantje). Gert-Jan gaf mij ooit zijn boek over Cryptovaluta en heeft een belangrijke rol gespeeld bij het versnellen van mijn leercurve over crypto en blockchain.
CFO Hans Tobé, die jarenlang de internationale kantoren van het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering (NCH) aanstuurde, heb ik ooit gekoppeld aan energie- en sustainability-expert Andrew Barbeau, die onze Amerikaanse partner en strateeg is geworden.
Opvallende namen zijn verder Hubert Shio-Hsien Tai, ooit één van de eerste honderd medewerkers bij eBay, die later als CTO en COO betrokken was bij de beursgang van twee Chinese internetgiganten; en niet te vergeten dr. Alberto Pace, de wetenschappelijk adviseur van Tracer, in het dagelijks leven werkzaam bij CERN als hoofd data management. Ik grap altijd dat het voor Alberto leuk is dat hij zich bij Tracer een keer met een serieus probleem kan bezig houden.
Allemaal mensen die ruimschoots hun sporen hebben verdiend, elk op hun eigen vakgebied, en geen types die binnenkort een spoedcursus ‘hoe word je snel rijk door meuk te dropshippen‘ zullen aanbieden. De komende maanden zullen er meer belangrijke samenwerkingen, teamleden en adviseurs worden bekend gemaakt.
Doe mee en… en wat?
Niets van wat ik zeg of schrijf is advies, het is slechts mijn mening. Ik heb zelf geen Bitcoin. Veel mensen staren zich blind op de 113% stijging van Bitcoin, de bijna 700% stijging van Solana of zelfs de ruim 20.000% stijging van memecoin Pepe in het laatste jaar, maar mijn advies luidt: doe dit alleen met geld wat je kunt missen en ga er voor je gemoedsrust ook vanuit dat je het kwijt bent.
Maar als Tracer succesvol wordt, dan krijg je waarschijnlijk vele malen meer terug dan je erin hebt gestoken. Daarnaast vind ik het zelf belangrijk dat Tracer een governance-token is, waardoor je met jouw tokens kunt stemmen over de belangrijke beslissingen. De strijd tegen klimaatopwarming is belangrijk genoeg om serieus over na te denken en ook serieus iets aan te willen bijdragen. Als je interesse hebt in Tracer, klik dan hier.
En alle opmerkingen, vragen of andere feedback hoor ik graag!
Het was de week van AI op Wall Street. Nadat Apple op maandag zijn AI-plannen presenteerde bleef het even rustig, maar na een dag adempauze sloeg de beurs woensdag volledig op hol: Apple haalde kortstondig Microsoft in als meest waardevolle bedrijf ter wereld, terwijl het vorige week nog de tweede plek was verloren aan Nvidia. Wat is er loos met die beleggers? Vanwaar die absurde koerszwenkingen van honderden miljarden?
De marktwaarde van Apple (oranje), Microsoft (blauw) en Nvidia (groen) afgelopen week in biljoen dollars. Bron: ChatGPT 4.o
Biljoenenjacht
Sinds 14 juni hebben Apple, Microsoft en Nvidia allemaal de mijlpaal van een marktwaarde van $3 biljoen overschreden, waardoor ze een exclusieve “trillion-dollar” club vormen. Door enthousiasme onder beleggers over de aanstaande introductie van AI-toepassingen en ChatGPT in de iPhone, herwon Apple kortstondig de titel van het meest waardevolle bedrijf ter wereld met een marktkapitalisatie van $3.283 biljoen, net iets hoger dan die van Microsoft met $3.282 biljoen.
Ook de koers van Nvidia steeg intussen gestaag, gedreven door de opwinding van investeerders over de 10-voor-1 aandelensplitsing van Nvidia. De marktkapitalisatie van Nvidia heeft een meteorische stijging doorgemaakt, van $2 biljoen naar $3 biljoen in een recordbrekende 96 dagen, sneller dan Microsoft (649 dagen) en Apple (718 dagen).
Nvidia’s dominantie in AI-chips en sterke winstgroei hebben de stijging van de aandelenkoers aangewakkerd, met aandelen die dit jaar met meer dan 132% zijn gestegen en met 193% in het afgelopen jaar. Maar op vrijdag daalde koers van Apple licht, steeg Microsoft iets en dus sloot Microsoft de beursweek af zoals het begon: als ’s werelds meest waardevolle bedrijf.
Iedereen kocht iPods, geen AAPL
Laten we eerlijk zijn: als de zogenaamde beleggingsgoeroe’s iets van technologie snapten, hadden ze jaren geleden al massaal aandelen Nvidia ingeslagen. Maar net zoals er 21 jaar geleden niemand was die in plaats van een iPod voor die prijs, $300, aandelen Apple kocht (die vandaag $137.000 waard zouden zijn), zo is er vrijwel geen professionele belegger die al langer dan pakweg vijf jaar in Nvidia zit.
De professionele fondsbeleggers zijn even grote amateurs als u en ik. Waarom zijn Apple ($3.26 biljoen), Microsoft ($3.29 biljoen ) en Nvidia ($3.24 biljoen) inmiddels vrijwel evenweel waard? Vraag het een analist of een belegger en ze zeggen in koor: door AI. Dat is alsof een artiestenmanager zegt: ‘maakt niet uit of ik manager ben van Taylor Swift of Country Wilma, het zijn allebei zangeressen.’
De markt lijkt niet te begrijpen dat het gaat om totaal verschillende bedrijven die op een verschillende manier omzet, kosten en mogelijk winst boeken uit toepassingen van AI. Maar hun perspectief is totaal verschillend.
Los van al het AI-geweld op de beurzen deze week, waarbij Nvidia alsnog sterker steeg dan Apple, valt op dat Bitcoin en Ethereum daalden terwijl Bitcoin op weg leek naar een nieuw all time high.
Nvidia maakt houwelen, Microsoft is mijnbouwer
Bij AI kunnen we spreken van pure goudkoorts, dus laten we die metafoor aanhouden. In deze goudkoorts maakt Nvidia de schoppen en houwelen, die elke mijnbouwer nodig heeft. Amazon, Meta, X, Tesla, Oracle, ga het rijtje techreuzen af: allemaal gebruiken ze net als Microsoft de schoppen en houwelen van Nvidia.
Er is geen alternatief dat dezelfde prestaties per geïnvesteerde dollar levert en de omzetgroei en winstmarges van Nvidia zijn daarom nu al legendarisch te noemen. De vraag is hoe lang Nvidia deze positie kan aanhouden, maar in elk geval de komende jaren.
Microsoft is de grootste mijnbouwer, met wereldwijd datacenters vol Nvidia spullen. Bij Microsoft is, in tegenstelling tot Nvidia, wel de vraag of die miljardeninvesteringen zullen leiden tot voldoende marge. De eerste geluiden zijn al te horen dat klanten van Microsoft helemaal niet de beoogde rendementsverbetering behalen op basis van de AI-toepassingen van Microsoft.
Dat leidt uiteraard tot prijserosie en lagere omzet en ondermijnt het vertrouwen van beleggers in de AI-plannen van Microsoft, want de kosten zijn astronomisch. Het gaat niet om investeringen van miljarden, maar tientallen miljarden en die zullen gaan knagen aan de winstmarge.
OpenAI is goudsmid, Apple de sieradenmaker
OpenAI zit net een laag boven Microsoft: het gebruikt de datacenters en cloud services van Microsoft om goud te smeden, het maximale vermogen eisend van de Nvidia-chips. De vraag naar de technologie van OpenAI, met name het vlaggenschip ChatGPT, is enorm. Inmiddels stevent OpenAI af op een jaaromzet van bijna $3.5 miljard.
Daarom blijft aandeelhouder Vinod Khosla onverminderd optimistisch. Geen wonder, hij stapte in op een waardering onder de miljard en heeft zijn investering al zien verhonderdvoudigen in waarde. Dan zou ik ook minzaam de kritiek op OpenAI weglachen.
OpenAI laat onder leiding van Sam Altman graag omzetcijfers lekken; maar over de burn rate, het verlies, horen we niets. Dat is geen wonder, want feitelijk betaalt OpenAI fors aan twee leveranciers: Microsoft en Nvidia. Beiden zoeken maximale winst en dus verbrandt OpenAI miljarden per jaar. De miljarden die het investeert in OpenAI, krijgt het grotendeels terugbetaald door geleverde diensten.
Nee, dan Apple, de sieradenmaker van de AI-mijnbouw. Het bouwt her en der in zijn besturingssysteem en applicaties AI-toepassingen, die ze geen AI maar Apple Intelligence noemen, maar de kosten daarvan zijn op het grote geheel gezien bij Apple vrijwel marginaal. En de maandag groot aangekondigde samenwerking met OpenAI kost Apple helemaal niets.
Wat Apple doet, is elegante, gebruiksvriendelijke producten maken die het dagelijks leven verbeteren, vergelijkbaar met het omzetten van ruw goud in verfijnde sieraden. Apple heeft de ambitie om consumentenproducten en -diensten aan te bieden die naadloos AI integreren om ons dagelijks leven te verbeteren. De vraag is alleen: wordt het dit keer wel iets met die AI-ambities van Apple?
Ruim twee miljard iPhone bezitters krijgen voor het eind van het jaar een update waarmee ze het AI-tijdperk kunnen betreden – mits hun iPhone het aankan en daardoor kan Apple weleens een enorme verkoopimpuls krijgen van de iPhone 15 en de nieuwe iPhone 16, terwijl jarenlang het vernieuwen van je iPhone vrijwel onnodig was.
Overigens opvallend hoe de tijden zijn veranderd: vorige week wees ik nog op een podcast met de legendarische Wall Street Journal-verslaggever Walt Mossberg, die de gehele tech-elite angst aanjoeg. Tegenwoordig is het YouTuber en professioneel frisbeespeler Marques Brownlee voor wie de rode loper wordt uitgerold bij de introductie van een nieuw product.
De traditionele journalistiek heeft moeite om de introductie van Apple’s AI-toepassingen te duiden. Op zich ook logisch, want het is allemaal nog toekomstmuziek en niets kan al daadwerkelijk worden getest.
Dit heet nu de Apple Power Stance: benen (te) wijd, tenen op tien over half vier.
Het is alleen wel droevig dat de Washington Post niet veel verder kwam dan te wijzen op de hilarische pose waarmee alle Apple-medewerkers tegenwoordig in beeld worden gebracht. Het is inmiddels al vleiend de “Apple Power Stance” gedoopt, maar Nederlanders kennen deze positie toch beter als de spreidstand van Bassie op zijn flapschoenen.
Teveel focus op LLM’s en Generatieve AI
Wie deze week van enige afstand de technologiesector zou hebben gevolgd, krijgt ongetwijfeld de indruk dat Large Language Models (LLM’s) zoals ChatGPT en Google Gemini, de enige en belangrijkste vorm van AI zijn.
Maar de kritiek op de honderden miljarden die in deze tak van AI worden gesmeten, klinkt terecht steeds luider. Martin Peers van the Information heeft een scherpe analyse:
“Ondanks de alomtegenwoordigheid van AI in nieuwsberichten, krijgt één punt niet genoeg aandacht: Zijn de vooruitgangen die de samenleving zal behalen met de nieuwe technologie de kosten waard? Met kosten bedoel ik met name de impact op de energievoorziening. De energievraag van datacenters dreigt de energiebronnen uit te putten, waardoor inspanningen om over te schakelen van koolstofuitstotende energiebronnen worden teruggedraaid.
En waarvoor? Afgaande op hoe sommige technologiebedrijven hun AI-gestuurde diensten op de markt brengen, gaat het om het helpen van consumenten bij het ontwerpen van een menu voor een diner, het plannen van een vakantie of het vinden van een foto op hun telefoon. (Het idee is natuurlijk om consumenten geld te laten uitgeven aan nieuwe apparaten of AI-abonnementen.)
Of het gaat om het helpen van bedrijven om de productiviteit van werknemers te verbeteren, inclusief het schrappen van banen (geweldig!). Ondanks de aandacht die deze toepassingen hebben getrokken, ligt de echte belofte van AI ongetwijfeld in het potentieel om existentiële uitdagingen zoals dodelijke ziekten of gevaarlijke bestuurders op te lossen.
Inspanningen om de nieuwe technologie in die richtingen te gebruiken zijn al onderweg. Google heeft bijvoorbeeld zijn AlphaFold-project dat gericht is op het versnellen van geneesmiddelen voor ziekten. Elon Musk maakt AI het middelpunt van zijn inspanningen bij Tesla om volledig autonoom rijden te ontwikkelen. Microsoft gebruikt ondertussen AI om onder andere de cybersecurity te verbeteren – een inspanning die niet snel genoeg kan komen.
Datalekken bij grote bedrijven – waaronder recent bij Snowflake, dat meerdere van zijn klanten trof – zijn zo gewoon geworden dat ze weinig aandacht trekken, ondanks de pijn die ze veroorzaken. Niemand kent het probleem beter dan Microsoft, wiens president, Brad Smith, donderdag in een hoorzitting in het congres werd aangesproken op de tekortkomingen van het bedrijf op het gebied van cybersecurity.
Maar het bestrijden van dodelijke ziekten, het oplossen van autonoom rijden en zelfs het verbeteren van cybersecurity zijn geen goedkope of snelle ondernemingen. Toch geven grote technologiebedrijven tientallen miljarden dollars uit om AI te ontwikkelen, dus ze hebben een rendement nodig. Het gevaar is dat de behoefte aan snelle rendementen van de consumenten- en bedrijfsdiensten investeringen zal vertekenen, waardoor belangrijkere behoeften worden verwaarloosd.
In tegenstelling tot AI-startups zoals Anthropic en OpenAI, worden grote bedrijven niet bestuurd door non-profits die hen verplichten om de belangen van de mensheid op de eerste plaats te zetten. Laten we hopen dat de grootste vooruitgangen van AI geen trivialiteiten blijken te zijn, zoals een beetje tijd besparen door consumenten terwijl ze met hun telefoons spelen.”
“LLM’s zuigen zuurstof uit elke ruimte”
De vooraanstaand denker over technologie Jennifer Zhu Scott zegt het als volgt: “LLM’s zuigen alle zuurstof uit elke ruimte waarin ik kom. Nogmaals, een herinnering:
LLM’s zullen uiteindelijk gemeengoed worden
LLM’s zijn het speelveld voor slechts een handvol bedrijven ter wereld
LLM’s zijn niet de toekomst van echt geavanceerde AI; in plaats daarvan is een efficiëntere architectuur, die minder data/rekencapaciteit/energie nodig heeft en meer lijkt op biologische hersenen, de toekomst.
LLM’s veroorzaken een enorme koolstofvoetafdruk en waterverbruik, en een groot deel van de output is geloofwaardige onzin, zinloze “kunst,” deep fake en massale privacy-inbreuk
lof aan degenen die hun LLM’s open-source houden
OpenAI’s release van ChatGPT3 in november 2022 zette deze gekke race van LLM’s in gang en heeft de vooruitgang van geavanceerde AI met minstens vijf jaar vertraagd.”
LLM’s blijven, hoe knap sommige toepassingen ook zijn, geavanceerde vormen van de beste speler in een pubquiz of de scholier die altijd zijn vinger opsteekt om het antwoord te willen geven. Alleen blijkt het antwoord niet altijd juist, en zijn de feitjes die de ijverige scholier uitspuit uitsluitend gebaseerd op aangeleerde kennis.
Fundamentele technologie die de samenleving vooruit helpt, bijvoorbeeld ziektes helpt uitbannen, zal niet worden ontwikkeld op basis van LLM’s. Daarmee komen de miljardeninvesteringen en de biljoenenwaarderingen voor bedrijven die zich bezighouden met de huidige vorm van AI, de LLM’s, in een steeds bedenkelijker daglicht te staan.
Er gebeurde afgelopen week zoveel in de techwereld, dat ik kort tien nieuwsberichten bespreek die me het meest opvielen.
Als Nvidia de omzet- en winststijging vasthoudt van de laatste kwartalen, en daar ziet het naar uit, is het nog voor het eind van het jaar ’s werelds meest waardevolle bedrijf.
1. Nvidia meer waard dan Apple
De dag die je wist wie komen zou, was woensdag: Nvidia passeerde Apple in beurswaarde en werd na Microsoft ’s werelds meest waardevolle bedrijf. Er zijn legitieme redenen waarom de omzet bij Apple stagneert, waarbij met name de beperkte toegang tot de Chinese markt Apple verhindert de volle marktpotentie te benutten.
Maar er schuilt meer achter de inhaalrace van Nvidia. Want terwijl Nvidia al ruim een decennium volop investeerde in de ontwikkeling van AI-technologie, met alle risico’s van zo’n relatief eenzijdige strategie, heeft Apple sinds de iPad in 2010 en de Apple Watch in 2015 liefst negen jaar gewacht, tot 2024, voordat het met de Apple Vision Pro een nieuwe categorie producten introduceerde.
Intussen heeft Apple wel voor honderden miljarden aan eigen aandelen ingekocht.Beleggers waren er blij mee, maar het inkopen van eigen aandelen blijft een zwaktebod. Apple had allerlei nuttige bedrijven kunnen kopen, maar Beats. de maker van opzichtige koptelefoons, was tien(!) jaar geleden de grootste acquisitie in de geschiedenis van Apple met een kostprijs van drie miljard dollar. Dat lijkt veel, maar zie het in perspectief: dat bedrag maakt Apple elke twee weken aan netto winst.
Apple had content kunnen inkopen (zoals Disney, en dan de zenders zoals ESPN afstoten), content aggregators (Netflix, Spotify), een compleet nieuwe product-categorie (Tesla) of waardevolle sportrechten (WK voetbal, NFL, Olympische Spelen, Premier League). Maar niets van dat alles. Nee, er moesten eigen aandelen worden ingekocht om de aandeelhouders tevreden te stellen.
Beats alleen leuk voor Dr. Dre
Intussen hobbelde het met Apple Music achter Spotify aan en van die olijk bedoelde koptelefoons van Beats by Dr. Dre knapte niemand op, behalve meneer Dre zelf – en dat is volgens geruchten niet eens een echte dokter. Ruim de helft van de winst van Apple komt uit producten, met name de iPhone, die al meer dan een decennium oud zijn en onder druk staan van goedkopere concurrenten.
Apple verkoopt in de kern te weinig producten om de omzet nog zelfstandig te laten groeien, hoewel het door slim optimaliseren van de inkoop, denk aan het vervangen van Intel als chip-leverancier door Apple’s eigen topkwaliteit Silicon-chips, nog wel de winstmarge wist te verhogen.
Nasdaq stijgt harder dan Apple
Beleggers straffen de matige groei door gebrek aan innovatie bij Apple af en sprinten richting Nvidia. Het aandeel NVDA is in 2024 met meer dan 150% gestegen (AAPL: 6%), met 214% in het afgelopen jaar (AAPL: 9%) en de afgelopen vijf jaar zelfs ruim 3.200% gestegen (AAPL: 314%).
Ter vergelijking: gedurende diezelfde perioden is de Nasdaq met respectievelijk 14%, 29% en 126% gestegen. Het was een paar jaar geleden onvoorstelbaar: de Nasdaq Composite steeg afgelopen jaar ruim drie keer zo hard als Apple.
Voor wie meer achtergrondinformatie zoekt over de groei van Nvidia schreef ik eerder dit stuk en waarom de Apple Vision Pro technisch fabuleus is maar vanuit bedrijfseconomisch perspectief voor Apple slechts een druppel op een gloeiende plaat, staat hier beschreven.
TikTok omzeilt Amerikaanse exportbeperking
Nvidia is zo uniek en cruciaal dat alle andere grote techbedrijven met hun pet in de hand staan om er chips te mogen inkopen. Van Microsoft tot Google, Meta en Amazon: zonder Nvidia hardware kunnen ze geen AI-toepassingen ontwikkelen, vooral geen processor slurpende Large Language Models (LLM’s) zoals ChatGPT, Google Gemini of applicaties op Amazon Bedrock.
ByteDance, het moederbedrijf van TikTok, heeft ook Nvidia nodig om AI te ontwikkelen en heeft op een slinkse wijze de Amerikaanse exportbeperkingen omzeild: het huurt cloud capaciteit bij Amerikaanse clouddiensten, waaronder die van Oracle. Officieel sijpelt er niets van deze ontwikkelingen door naar China, maar voor wie dat gelooft heb ik ook nog een mooie tweedehands auto te koop van een halfblinde weduwe, nauwelijks gebruikt.
2. Tim Cook’s AI moment
Morgenochtend 10 uur Californische tijd betreedt Tim Cook het podium in Apple Park in Cupertino op een cruciaal moment in zijn carrière. Cook heeft in de meer dan twaalf jaar die hij aan het roer staat van Apple veel meegemaakt, maar dit nog nooit. Hij moet de wereld overtuigen dat Apple een AI-strategie heeft.
Er is al uitgelekt dat Apple niet één AI-app zal lanceren, maar AI zal toepassen over de breedte van het productspectrum. Met daarbij een cruciaal verschil, vergeleken met Microsoft: alles bij Apple is opt-in, dus de gebruikers hebben de keuze om AI-toepassingen aan of uit te zetten.
In tegenstelling tot het fiasco bij Microsoft deze week, dat met de functie Recallongevraagd zocht door de eerdere activiteiten van een gebruiker, inclusief bestanden, foto’s, e-mails en browsegeschiedenis en – helemaaaal niet creepy joh ben je mal – om de paar seconden screenshots maakte van de computer van de gebruiker, om ook te doorzoeken.
3. Elon Musk stuurde Tesla’s Nvidia chips naar X en xAI
“Elon geeft prioriteit aan de inzet van het X H100 GPU-cluster bij X in plaats van Tesla door twaalfduizend H100 GPU’s die oorspronkelijk voor Tesla waren bestemd, naar X te sturen,” aldus een uitgelekt Nvidia-memo uit december.
Door Nvidia de opdracht te geven om X (ook bekend als Xitter, want voorheen Twitter)) voorrang te geven boven Tesla, zorgde Musk ervoor dat de autofabrikant meer dan vijfhonderd miljoen dollar aan Nvidia GPU’s maanden later zou ontvangen. Dit zorgde waarschijnlijk voor extra vertraging bij het opzetten van de supercomputers die Tesla zegt nodig te hebben voor de ontwikkeling van autonome voertuigen en robots.
Een recentere e-mail van Nvidia, van eind april, zei dat Musk’s opmerking tijdens de eerste kwartaalvergadering van Tesla “in strijd is met de boekingen” en dat zijn post in april op X over tien miljard dollar aan AI-uitgaven ook “in strijd is met de boekingen en de prognoses voor fiscaal jaar 2025”.
Er komt steeds meer kritiek op de vele petten van Musk, die immers ook CEO is van ruimtevaartbedrijf SpaceX, oprichter van brain-computer interface startup Neuralink en tunnelonderneming The Boring Co. Hij is daarnaast eigenaar van X, dat hij eind 2022 voor vierenveertig miljard dollar heeft overgenomen, en AI-startup xAI. Nu dreigt Musk zelfs een fijne bonus van zesenvijftig miljard dollar te verliezen, och arm.
Het aardige van Musk is dat hij op X vaak op kritische berichten reageert, ook nu. Zijn antwoord luidt dat Tesla geen capaciteit had om iets met die veelgevraagde Nvidia H100 chips te doen en ze in een pakhuis zouden zijn opgeslagen. Vandaar de verandering van het ontvangstadres van deze miljoenenorder. Musk zegt ook dat Tesla vijftigduizend H100’s zal neerzetten in de Tesla Giga Factory in Texas om volledig zelfrijdende auto’s (FSD) te ontwikkelen.
Nvidia Blackwell geen prijspakker
Even snel rekenen: een H100 gaat naar verluidt voor minimaal dertigduizend dollar de winkel uit, dus alleen Tesla koopt al voor anderhalf miljard dollar aan spulletjes bij Nvidia. Bedenk dan dat de nieuwe Nvidia chip, de Blackwell, een hogere basisprijs heeft en snel richting de zeventigduizend dollar gaat en het is duidelijk dat het een kwestie is van maanden, geen jaren, voor Nvidia ook Microsoft inhaalt in marktwaarde en ’s werelds meest waardevolle onderneming wordt.
4. Wall Street Journal’s Walt Mossberg over Jobs, Gates en Bezos
Niemand had het netwerk van Walt Mossberg, de legendarische techjournalist die diepgaande relaties opbouwde met de oprichters van ’s werelds grootste technologiebedrijven, waaronder Steve Jobs, Bill Gates en Jeff Bezos.
In deze podcast vertelt de inmiddels gepensioneerde Mossberg hoe Steve Jobs omging met momenten zoals Tim Cook morgen beleeft, waar Jobs op focuste (alles draaide om de consument) en hoeveel Jobs gaf om de aandelenmarkt (geen kont, althans zo deed Jobs het voorkomen).
Duurzaamheidsoverwegingen worden steeds centraler in het fusie- en overnameproces, waarbij meer dan zeventig procent van de M&A-leiders aangeeft potentiële overnames te hebben laten varen vanwege ESG-zorgen. Een overgrote meerderheid zegt bereid te zijn meer te betalen voor doelwitten met sterke ESG-kenmerken, volgens een nieuwe enquête van het professionele dienstenbedrijf Deloitte.
De vraag is hoe Environment, Social en Governance wordt gemeten. In tegenstelling tot de traditionele accounting bestaan voor ESG nauwelijks meetbare criteria. Daarom zeg ik u bij deze: deze nieuwsbrief is enorm sociaal en wordt geschreven door een bijna bejaarde man met lichte teint. Veel meer ESG kan een nieuwsbrief niet zijn.
6. OpenAI CEO Altman zijn wekelijkse schandaal
Het ondoorzichtige persoonlijke investeringsimperium van Sam Alman maakt hem rijk en roept vragen op over belangenverstrengeling. Want al heeft Altman geen aandelen in OpenAI en verdient hij er slechts een modaal inkomen, uit de goedheid van zijn hartje, intussen gunt hij allerlei bedrijven waarin hij privé aandeelhouder is goede deals met OpenAI. Vooral goed voor zijn eigen beleggingsportfolio.
Vox stelt terecht: “Het kan verleidelijk zijn om het nieuwe voorstel te zien als gewoon weer een open brief van “doemdenkers” die een pauze willen inlassen voor AI omdat ze bang zijn dat het uit de hand loopt en de hele mensheid uitroeit. Dat is niet alles wat dit is. De ondertekenaars delen de zorgen van zowel het “AI-ethiek” kamp, dat zich meer zorgen maakt over huidige AI-schade zoals raciale vooroordelen en desinformatie, als het “AI-veiligheid” kamp, dat zich meer zorgen maakt over AI als een toekomstige existentiële bedreiging. Deze kampen worden soms tegen elkaar uitgespeeld. Het doel van het nieuwe voorstel is om de prikkels van toonaangevende AI-bedrijven te veranderen door hun activiteiten transparanter te maken voor buitenstaanders — en dat zou iedereen ten goede komen.”
Tegelijkertijd moeten we beseffen dat een grote groep AI-experts van mening is dat de huidige generatie LLM’s helemaal niet zal leiden tot de gevreesde introductie van ‘Artificial General Intelligence'(AGI), de AI-vorm die alle menselijke functies beter zal kunnen uitvoeren dan wij en ons zou kunnen vervangen. Investeerder Benedict Evans schreef hier vorige maand een uitstekend stuk over.
8. De AI-verkiezingen i.p.v. de Amerikaanse verkiezingen?
Totdat AGI ons mensen overbodig maakt, kunnen we ons beter druk maken over de wijze waarop AI de democratie beinvloedt. Toezichthouders kunnen niet beslissen wiens probleem het is. Een federale machtsstrijd in de VS en passiviteit van het Amerikaanse congres zouden kiezers grotendeels onbeschermd kunnen laten voorafgaand aan de verkiezingen van 2024.
De voorzitter van de Federal Communications Commission (FCC) kondigde vorige maand een plan aan om politici te verplichten AI-gebruik in tv- en radioreclames openbaar te maken. Maar het voorstel krijgt onverwachte tegenstand van een topfunctionaris van de Federal Election Commission (FEC), die zelf nieuwe regels over AI-gebruik door campagnes overweegt in te voeren. Maar wanneer?
Het geschil – samen met inactiviteit bij de FEC en het congres – zou kiezers onbeschermd laten tegen degenen die AI gebruiken om het publiek te misleiden of hun politieke boodschappen te verbergen tijdens de laatste fase van de campagne voor het Amerikaanse presidentschap. Biden zou leiderschap moeten tonen en zijn FCC en FEC moeten uitleggen dat het klaar moet zijn met het geF*CK.
Finfluencer van de eeuw: Keith Gill alias Roaring Kitty
10. Aandeel GameStop daalt ondanks Roaring Kitty
Het blijft een aanrader: de film Dumb Money over de manier waarop YouTuber en Reddit-gebruiker Keith Gill, beter bekend als Roaring Kitty, het aandeel GameStop omhoog stuwde en van een paar miljardairs weer miljonairs maakte.
Na een paar jaar van de aardbodem te zijn verdwenen, maakte Gill deze week zijn comeback op YouTube voor ruim twee miljoen kijkers. Voor het aandeel GameStop mocht de terugkeer van Gill niet baten, maar het blijft bijzonder om een volwassen man met een zonnebril en een mitella te zien vertellen over zijn liefde voor een stervende winkelketen terwijl hij daarbij honderden miljoenen verdient.
De 27-jarige Megan Boni vroeg op TikTok naar remixes van haar negentien seconden durende video met de tekst: “I’m looking for a man in finance. Trust fund. 6’ 5” ((1m96). Blue eyes. Finance. Trust fund.”
Veertig miljoen views en een remix met David Guetta verder kreeg ze een platencontract aangeboden van Universal en wordt ze uitgenodigd voor optredens op Ibiza. De invloed van viral gaan op TikTok is ongekend.
